PN - Một câu danh ngôn đã nói “bàn tay đưa nôi là bàn tay thống trị thế giới”. Không ai lại đi cân đo sự vĩ đại, nhưng cũng xin bổ sung cho trọn vẹn: bàn tay đưa nôi giúp ta an giấc lúc khỏe mạnh; còn bàn tay đặt lên trán ta lúc bệnh tật cũng vĩ đại không kém.
Hồi nhỏ ai không một lần được bà, mẹ, chị đặt tay lên trán lo lắng bảo “nóng hầm hầm rồi!”. Nghĩa là ta biết ta đã thành con bệnh, phải nghỉ học, phải uống thuốc, phải ăn cháo và nằm dài trên giường, cho đến khi cũng bàn tay ấy đặt lên trán ta và reo lên vui mừng “hết nóng rồi” thì ta hết bệnh.
Nhiều người hẳn chưa quên cục bông gòn tẩm dầu gió xanh của bà, mẹ,chị, nhét vào hốc răng sâu làm dịu cơn đau răng khốn khổ của ta. Nhiều người hẳn còn nhớ ly nước cơm rượu lâu năm của bà, mẹ, chị giúp ta vượt qua cơn bụng đau Tào Tháo rượt . Nhiều người chắc còn nhớ chén mật ong hấp rau tần dày lá dẹp yên cơn ho rũ rượi cảm mạo của ta...
Còn nhiều nữa những phương pháp “cây nhà lá vườn” từ tay người phụ nữ ta yêu mến giúp ta vượt qua bệnh tật. Những cô cậu bé trán nóng hầm hầm, bụng đau Tào Tháo rượt, ho rũ rượi vì phong hàn ngày xưa giờ đã trở thành kỹ sư, bác sĩ, doanh nhân... đủ hiểu biết để lý giải bằng “cơ sở y học” vì sao bà, mẹ, chị ta một chữ bệnh lý, thuốc men bẻ đôi không biết lại là bậc thầy điều trị triệu chứng cao tay đến thế.
Chẳng hạn, chẩn đoán “nóng hầm hầm” so với thang điểm sốt hiện đại tương đương mức sốt nhẹ (dưới 38 độ C). Tinh dầu khuynh diệp trong chai dầu gió có công năng gây tê, giảm đau nhẹ. Chất cồn tinh túy từ cơm rượu có tác dụng trị đầy bụng, khó tiêu, đi tước. Mật ong có tác dụng long đàm, giãn khí, phế quản, giúp làm dịu nhanh những cơn ho thời tiết...
Tất nhiên, đôi lúc vẫn còn những kinh nghiệm “thiếu khoa học” và dù thế nào bà, mẹ, chị ta cũng không thể làm thay mọi việc của thầy thuốc. Nhưng bao giờ bà, mẹ, chị ta cũng là “tuyến điều trị cơ sở” gần gũi nhất, xử lý những triệu chứng ban đầu kịp thời nhất trước khi ta được gửi đến tay các bác sĩ. Cách chẩn đoán bằng mu bàn tay “nóng hầm hầm” của bà, mẹ, chị ta rõ ràng mang tính định tính. Một ông bác sĩ học hành đàng hoàng sẽ khó chấp nhận kiểu cặp nhiệt áng chừng như thế mà chỉ tin vào chỉ số của chiếc nhiệt kế, nhưng chắc chắn bàn tay đặt lên trán ta luôn cho kết quả sớm hơn mọi chiếc nhiệt kế, mọi ông bác sĩ - chính xác, thông tuệ - nhưng không thể ở bên cạnh ta mọi lúc mọi nơi .
Một câu danh ngôn đã nói “bàn tay đưa nôi là bàn tay thống trị thế giới”. Không ai lại đi cân đo sự vĩ đại, nhưng cũng xin bổ sung cho trọn vẹn: bàn tay đưa nôi giúp ta an giấc lúc khỏe mạnh; còn bàn tay đặt lên trán ta lúc bệnh tật cũng vĩ đại không kém.
BS Đỗ Minh Tuấn
